BOQ คืออะไร คำตอบอยู่ในนี้แล้วครับ
การสร้างบ้านหลังหนึ่งนั้น BOQ มีส่วนเกี่ยวข้องกับการสร้างบ้านอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะ BOQ บ่งบอกถึงค่าใช้จ่าย ที่ใช้ในการสร้างบ้านหลังนึงให้ออกมาสวยงาม
BOQ คืออะไร
สำหรับการเป็นผู้รับเหมาก่อสร้างที่ดีนั้น ความซื่อสัตย์เป็นคุณสมบัติหนึ่งที่สำคัญ และสิ่งที่ผู้รับเหมาจะแสดงให้ผู้ว่าจ้างได้เห็นถึงความจริงใจ ความไว้ใจ และการให้เกียรติได้นั้น คือ การอธิบายอย่างละเอียดถึงปริมาณการใช้วัสดุต่างๆ ค่าใช้จ่ายที่ใช้ทั้งหมด และค่าแรงที่ผู้ว่าจ้างต้องใช้จ่ายในการจ้างเหมาสร้างบ้าน โดยผู้รับเหมาต้องทำเป็นเอกสารที่จับต้องได้ ไม่ว่าจะเป็นงานก่อสร้างขนาดเล็กหรือขนาดใหญ่ก็ตาม เอกสารนี้เรียกว่า BOQ จริง ๆ แล้ว BOQ คืออะไร มีความสำคัญกับคุณแค่ไหน และคำนวณอย่างไร คำตอบของทุกคำถามอยู่ที่นี่แล้ว
BOQ คืออะไร
สมาคมธุรกิจรับสร้างบ้าน ได้อธิบายไว้ว่า BOQ ย่อมาจาก Bill of Quantities ซึ่งแปลเป็นภาษาไทยคร่าว ๆ ว่า รายการแสดงวัสดุและค่าใช้จ่าย ซึ่งออกโดยผู้ออกแบบบ้านหรือผู้รับเหมาก่อสร้าง โดยจะแสดงรายละเอียดหมวดหมู่งานที่ต้องทำในโครงการก่อสร้างว่า จะใช้วัสดุอะไร ปริมาณเท่าไร ราคาเท่าไหร่ ค่าแรงในการจัดการวัสดุนั้น ๆ มีค่าใช้จ่ายเท่าไหร่บ้าง นอกจากนี้แล้วผู้รับเหมาบางรายอาจจะระบุเพิ่มเติมถึงกำไรและค่าดำเนินการให้เห็นโดยคิดจากมูลค่าใน BOQ อีกกี่เปอร์เซ็นต์
ตัวอย่างตารางราคา BOQ โดยคร่าว

BOQ มีความสำคัญอย่่างไร
1. ใช้ขอสินเชื่อธนาคารได้
สำหรับผู้ที่วางแผนกู้เงินเพื่อสร้างบ้าน สามารถนำใบ BOQ งานก่อสร้างจากผู้ออกแบบหรือผู้รับเหมาก่อสร้างนี้ไปยื่นธนาคารเพื่อใช้ประกอบการพิจารณาอนุมัติสินเชื่อได้ โดยธนาคารจะพิจารณาว่าวงเงินที่คุณขอกู้นั้นสอดคล้องกับ BOQ งานก่อสร้างที่ระบุไว้หรือไม่ ซึ่งจะช่วยให้การขอกู้เงินสร้างบ้านนั้นง่ายยิ่งขึ้น
2. ใช้เปรียบเทียบกับราคากลางได้
ในกรณี BOQ ที่มาจากผู้ออกแบบบ้าน พวกเขามักจะใส่ราคาวัสดุคร่าว ๆ เพื่อคำนวณงบประมาณการก่อสร้างไว้ให้คุณแล้ว คุณสามารถใช้เอกสารนี้เป็นราคากลาง BOQ สำหรับเปรียบเทียบกับ BOQ ของผู้รับเหมาอื่น ๆ ที่เสนอมาได้ ซึ่งจะจึงทำให้เห็นภาพว่าผู้รับเหมารายใดให้ราคาที่เหมาะสมที่สุด
3. ใช้ในการตรวจงานและมาตรฐานวัสดุได้
เปรียบ BOQ เหมือนรายการตรวจเช็กสำเร็จรูปที่คุณไม่ต้องนั่งคิดเอาเองว่าจะต้องเช็กอะไร คุณสามารถใช้ตรวจวัสดุต่าง ๆ ได้ว่าถูกต้องตามรายการที่ระบุไว้หรือไม่ มีวัสดุหรืองานใดที่ขาดตกบกพร่องไปหรือไม่ ซึ่ง BOQ สามารถตรวจสอบการทำงานของผู้รับเหมาได้ทั้งในระหว่างก่อสร้างและในเวลาตรวจรับงานก่อนส่งมอบ การคำนวณใบเสนอราคา BOQ ในงานก่อสร้าง
คำนวณ BOQ อย่างไร
โดยปกติแล้วผู้ออกแบบบ้านหรือผู้รับเหมาก่อสร้างต้องคิดคำนวณ BOQ ให้คุณ แต่ถ้าเป็นงานเล็ก ๆ จากผู้รับเหมารายย่อยที่ยังไม่รู้ว่า BOQ คืออะไร หรือถ้าคุณต้องการคำนวณค่าใช้จ่ายเองเพื่อมอบหมายให้ผู้รับเหมาเสนอค่าแรงหรือตรวจเช็กความสอดคล้องกับ BOQ ของผู้รับเหมา เราก็มีขั้นตอนการคำนวณ BOQ คร่าว ๆ มาให้คุณทำเองได้ดังนี้
1. จัดหมวดหมู่งาน
การจัดหมวดหมู่งานเป็นสิ่งแรกที่ต้องทำเพื่อแยกประเภทงานก่อสร้างทั้งหมดออกเป็นกลุ่ม เช่น ถ้าคุณจะสร้างบ้านสักหลังก็ต้องมีงานเตรียมพื้นที่ งานพื้นผิว งานโครงสร้าง งานหลังคา งานฝ้าเพดาน งานผนัง งานประตูหน้าต่าง งานทาสี งานไฟฟ้า งานประปา งานสุขภัณฑ์ งานตกแต่งภายใน และงานตกแต่งภายนอก ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าคุณจะทำอะไรบ้าง หรือถ้าเป็นการปรับปรุงห้องน้ำก็อาจมีแค่งานปูพื้นและงานสุขภัณฑ์แค่ 2 กลุ่ม เป็นต้น
2. วัดขนาดพื้นที่
ควรใช้หน่วยเมตรและตารางเมตรเป็นหลักในการวัดพื้นที่ เพราะเป็นหน่วยมาตรฐานที่ใช้ซื้อขายวัสดุก่อสร้าง เช่น พื้นที่บ้านวัดได้ 135 ตารางเมตร คุณก็ระบุใน BOQ บ้านได้ว่า ต้องใช้กระเบื้องปูพื้นประมาณ 135 ตารางเมตร หรือในบ้าน 2 ชั้นที่ต้องการเดินสายไฟให้ครบทุกห้อง และวัดความยาวได้ประมาณ 300 เมตร คุณก็ต้องใช้สายไฟม้วน 50 เมตร จำนวน 6 ม้วน เป็นต้น
3. สำรวจราคา
เราขอแนะนำให้คุณสำรวจราคาในร้านจำหน่ายวัสดุก่อสร้างขนาดใหญ่ เพราะร้านค้าเหล่านั้นมักจะมีบริการทำใบเสนอราคาตามรายการที่คุณต้องการโดยไม่ต้องเสียเวลาเช็กราคาเอง แต่ถ้าคุณไม่สะดวกหรือไม่มีเวลาเดินทาง คุณสามารถพึ่งพาร้านขายวัสดุก่อสร้างบนอินเทอร์เน็ตในการค้นหาราคาวัสดุที่ต้องการได้อย่างง่ายดายเพียงไม่กี่คลิก
4. เคาะราคาที่ต้องจ่าย
คุณสามารถคิดค่าวัสดุที่ต้องใช้ได้ง่าย ๆ ด้วยการนำ ปริมาณวัสดุ x ราคาต่อหน่วย = ราคาวัสดุที่ต้องใช้ ส่วนค่าแรงนั้นจะคิดยากกว่าพอสมควรเนื่องจากผู้รับเหมาแต่ละรายคิดค่าแรงไม่เท่ากันและไม่มีมาตรฐานตายตัว แต่คุณก็สามารถคาดคะเนได้คร่าว ๆ ดังนี้
งานขนาดเล็กหรืองานง่ายให้ใช้แบบราคาไม่เกิน 50 บาทต่อหน่วย
งานขนาดปานกลางหรืองานทั่วไปให้ใช้แบบราคาไม่เกิน 120 บาทต่อหน่วย
งานขนาดใหญ่หรืองานยากให้ใช้แบบราคาไม่เกิน 500–1,000 บาทต่อหน่วย
แม้ว่าคุณจะไม่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในงานก่อสร้าง แต่ด้วยการคำนวณแบบนี้ คุณก็จะทราบค่าแรงโดยประมาณ และสามารถนำมารวมกับราคาวัสดุเพื่อหาจำนวนเงินทั้งหมดที่ต้องจ่ายในเบื้องต้นสำหรับงานก่อสร้างได้
อย่างไรก็ดี ราคา BOQ งานก่อสร้างที่เห็นนั้นไม่ได้หมายความว่าจะเป็นราคาสุทธิที่คุณต้องจ่ายเสมอไป เพราะในระหว่างการก่อสร้างอาจมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้ค่าใช้จ่ายจริงแตกต่างจากเอกสารได้ เช่น การเปลี่ยนแปลงวัสดุ (โดยตกลงกันแล้ว) และการแก้ไขงานเมื่อพบอุปสรรคในระหว่างก่อสร้าง นอกจากนี้ การตรวจสอบความคืบหน้าและการตรวจรับงานในแต่ละช่วงโดยยึดตามรายการวัสดุใน BOQ ยังช่วยควบคุมค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างไปในตัว ทำให้ได้บ้านที่ใกล้เคียงกับสเปกที่ต้องการมากที่สุดตามรายการใน BOQ ที่ตกลงกันไว้ และป้องกันการถูกโกงค่าวัสดุก่อสร้างอีกด้วย